Avukat Dinç Can Kaptan'ın BBC gazetesi Bilişim Suçları Dijital Şiddet üzerine son röportajını okumak için lütfen tıklayın.  Cumhuriyet Gazetesi'nde de yayınlanan bu röportajı Cumhuriyet Gazetesi üzerinden okumak için ise lütfen burayı tıklayın.

Yurtdışında Boşanma,Türkiyede Avukat Türkiyede Tanıma tenfiz

Tanıma ve tenfiz davası nedir?

Yabancı bir ülkede verilen mahkeme kararı diğer bir başka ülkede hüküm taşımaz. Bir ülkenin bağımsız mahkemesince veriline bir kararın diğer ülkede hukuki  geçerlilik kazanması için diğer ülke tarafından tanınması ve tenfiz edilmesi gerekmektedir.

Tanıma ve tenfiz davasında diğer bir ülke mahkemesince verilen kararın hukuk ilkelerine ve usulüne uygun olup olmadığı incelenmektedir. Eğer uygun ise, diğer ülke tarafından da tanınmaktadır.

Türk vatandaşları bilindiği gibi hem ikamet ettikleri Almanya da hem de Türkiye de boşanma davası açabilmektedirler. Alman mahkemeleri böyle bir davada eşleri Türk hukukuna göre boşamaktadır. Altını çizerek söylemek gerekir ki, Alman hakim Türkiye yasalarını uygulamaktadır. Konuya böyle bakıldığında, Alman hakimin Türk hukukunu ne şekilde doğru uyguladığının Türkiye mahkemelerince tekrar kontrol ederek gözden geçirmelerinin önemi ve gereksimi açıkça ortadadır.

Almanya’da verilen boşanma kararını Türkiye’de tanıtmak gereklimidir?

Almanya da verilen boşanma kararı Türk mahkemelerince tanınmadığı taktirde Türk hukuku açısından halen evli sayılırsınız.

Almanya’da verilen boşanma kararını Türkiye’de tanıtmazsam ne olur?

Boşanma kararı Türkiye’de tanıtılmadığı sürece Türk hukuku açısından evli sayıldığınız için, eşinizin  tüm hakları saklı kalmaktadır.  Örneğin sizin yasal mirasçınızdır ve terekede payı vardır.

Almanya’da verilen boşanma kararını Türkiye’de tanıtmadım. Almanya’da veya Türkiye’de tekrar evlenebilir miyim?

Boşanma kararı Türkiye’de tanıtılmadığı sürece tekrar evlenemezsiniz. “Yanlışlıkla” yapılan evlilikler hükümsüz ve geçersizdir. Bu geçersiz evlilikle elde edilen tüm haklar geçersizdir. Aile birleşimiyle elde edilen oturumlar iptal edilmektedir.

Alman vatandaşlığına geçtim. Buna rağmen boşanma kararını Türkiye’de tanıtmam gerekir mi?

Alman vatandaşlığına geçseniz de, bir dahaki evliliğinizde size Türkiye’den  evlilik ehliyeti gerekmektedir. Verilen evlilik ehliyetinde halen evli gözüktüğünüz için Alman vatandaşı olsanız da evlenemezsiniz. Bu sorun özellikle tekrar bir Türk vatandaşıyla evlenmek istediğinizde karşınıza çıkacaktır. Almanya’daki evlenme daireleri eski Türk vatandaşlarından Türk makamlarınca verilen evlenme ehliyeti istemektedir. Boşanma kararı Türkiye’de eğer tanıtılmamışsa, bu ehliyette evli gözüküyorsunuz.

Almanya’da verilen boşanma kararını Türkiye’de ne zaman tanıtmam gerekir? Zamanaşımı var mıdır?

Zamanaşımı  yoktur. Fakat tanıtılmadığı sürece Türk hukukuna göre eski eşinizle evli sayılırsınız. Almanya’da boşanmış olsanız dahil eşiniz edinilmiş ve edindiğiniz mallara ortak sayılır; mirasçınız olabilir ve evlilikten doğan tüm hakları kullanabilir. Böylece maddi zararlara uğrayabilirsiniz.

Almanya’da verilen boşanma kararını Türkiye de tanıtmam için acele etmem gerekir mi?

Evet. Almanya’da verilen boşanma kararı kesinleştikten sonra zaman kaybetmeden Türkiye’de tanıtılması tavsiye edilir. Fazla beklenildiğinde ve eski eşinizin tebligat adresi olmadığında tanıma davası gerçekleşemeyebilir veya çok uzun bir zaman alabilir. Böyle hallerde tanıma davaların 5 seneye kadar sürdüğüne sık sık rastlanmaktadır.  Eski eşinizin tebligat adresi olmadığı taktirde tanıma davası kesinlikle sonuçlanamaz.

Almanya’da verilen boşanma kararını Türkiye de tanıtmak için ne yapmam gerekir?

Türkiye’de yetkili bir mahkemede tanıma davası için dilekçe verilmelidir. Yetkili mahkeme davalının ikametgahı  olduğu yerde (nüfusa kayıtlı olunan yer ikametgaha karine olarak kabul edilmektedir). Eğer Türkiye’de ikametgahı yoksa sakin olduğu yer mahkemesi, bu da yoksa Ankara, İstanbul, İzmir mahkemeleri yetkilidir.

Almanya’da verilen boşanma kararını Türkiye de tanıtmam için hangi şartlar aranmaktadır?

Alman mahkemesi tarafından verilen boşanma kararının aslı

Boşanma kararın kesinleşmiş olması ve apostille (özel tasdikname)

Yeminli tercüman tarafından Türkçe’ye tercüme edilmiş ve resmi kurumlar (Noter, Konsolosluk) tarafından tasdik edilmiş onaylı sureti

Pasaport ve nüfus cüzdan fotokopisi

Ayrıca Türkiye’de tanıma davası için avukata vereceğiniz noter tasdikli  vekaletname

Almanya’da verilen boşanma kararını Türkiye de tanıtmam için Türkiye’ye gitmem gerekir mi?

Türkiye’de tanıma davası için avukata vekaletname vererek Türkiye’ye gitmeniz ve duruşmaya katılmanız gerekmemektedir. Tüm davayı Almanya’dan takip edebilirsiniz.

Eski eşimin duruşmaya katılması gerekir mi?

Hayır. Davalı eşinizin duruşmaya katılması gerekmemektedir. Önemli olan husus, davalının açılan tanıma davasından mahkeme tarafından yapılan  tebligat ile haberdar edilmesidir. Böyle bir tebligat olmadığı sürece duruşma ertelenir. Kısaca: Tebligatsız karar vermek mümkün değildir.Tebligatın buradaki önemi, davalının davadan haberdar edilmesi ve savunması için imkan tanınmasıdır. Savunup savunmaması önem taşımamaktadır. Önemli olan, tebligatın eline ulaşmasıdır ve savunabilmesi için bu imkanın ona tanınmasıdır..

Tanıma davası ne kadar zaman almaktadır?

Bu sizin elinizde. Olumlu şartlar altında 1 haftada gerçekleşebilir. Her iki tarafında avukat tarafından temsil edildiğinde, yurt dışına tebligata gerek kalmaz. Mahkeme tebligatı davacının ve davalının avukatına tebliğ ederek duruşma gününü belirler. Her iki tarafın da itirazda bulunmadığı taktirde mahkeme Almanya’da verilen boşanma kararını tanır ve karara bağlar. Karar kesinleştikten sonra nüfusa islenir.

Tanıma ve tenfiz davası niçin bazen seneler sürüyor ve gerçekleşemiyor?

Rastlanan en büyük neden, ihmalden kaynaklanmaktadır. Tanıma davası uzun seneler sonra açılmakta olup tebliğ edilecek adresin olmamasıdır. Davalı eşin adresi bilinmediği ve tebligatın teslim edilemediği zaman dava duraklamaktadır. Yanlış adreslere tebligat edilmesi, eski eşin vatandaşlık değiştirmesi ve ortadan kaybolması, tanıma davaların seneler sürmesinin en basta gelen nedenleridir. Bu da sunu gösteriyor ki, Almanya’da verilen boşanma kararın ardından tanıma davasının bir an önce değil, uzun zaman sonra açılmasıdır. “Eski eşim kaçmıyor ya, acelesi yok!” düşüncesiyle zaman kaybedilmekte ve tüm bağlar koptuktan sonra dava açılmaktadır.

  1. Müslüm