Avukat Dinç Can Kaptan'ın BBC gazetesi Bilişim Suçları Dijital Şiddet üzerine son röportajını okumak için lütfen tıklayın.  Cumhuriyet Gazetesi'nde de yayınlanan bu röportajı Cumhuriyet Gazetesi üzerinden okumak için ise lütfen burayı tıklayın.

Kasko Sigortası Davaları

Uygulamada kısaca Kasko sigortası olarak adlandırılan bu sigorta türü gercek anlamda ayrı bir sigorta türü olmayıp mal sigorta türlerinden bir kısmının motorlu kara taşıtlarına birlikte uygulanmasıdır.
Bu sigorta türü Türk Ticaret kanununda ayrıca düzenlenmiştir. Mal sigorta türü olduğundan TTK. ‘nun 1278 inci maddesi hükmü uyarınca sadece sigorta ettirenin ,sigorta ettirenin değil sigortadan faydalanan kimsenin yahut ta eylemlerinden hukuken sorumlu oldukları kimselerin kusurlu davranışlarından kaynaklanan ve araçta meydana gelen hasar ve ziyaı da karşılamakla sigortacı yükümlüdür.
Kara Taşıtları Kasko Sigortası şartları da (sigortanın kapsamını) belirleyen ilk maddesinde  (sigortanın konusu) bu sigortayla sigortacı ,kaza yolunda kullanılabilen motorlu motorsuz taşıtlardan romörk veya karavanlar ile iş makine erinden ve lastik tekerlekli traktörlerden doğan menfaatinin aşağıdaki tehlikeler dolayısıyla ihlali sonucu uğrayacağı maddi zararı temin eder şeklinde açıklandıktan sonra bu tehlikeler şu şekilde sıralanmıştır.
Öncelikle ,gerek hakaret gerekse durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli cismin çarpması veya araca böyle bir cismin çarpması ,müsademesi ,devrilmesi ,düşmesi,yuvarlanması gibi kazalar ile üçüncü kişilerin kötü niyet veya muziplikle yaptıkları hareketlerin bu sigortanın konusunu oluşturacağı belirlenmiştir.
Sigorta poliçesinde belirtilen araç ve poliçede yer alması koşulu ile araca monte edilmiş her türlü ses ve görüntü cihazları ile taşıta standardının dışında yer alan ek aksesuar sigorta kapsamı içinde olduğu genel şartlarda hükme bağlanmıştır.
Kasko sigortası genel şartlarına göre ,yangın ve yangının söndürülmesi sırasında oluşan hasarlarda sigorta güvencesindedir.
Yine aynı şartlara göre sigortalı aracın çalınması güvence altına alındığı gibi çalınma gerçekleşmeyip de teşebbüs aşamasında kalsa dahi bu sırada oluşan hasar ve ziyanlar dahi sigorta güvencesine alınmıştır.
Aracın içinde bulunan eşya veyahut emtianın kasko sigortasının teminatına dahil olabilmesi için bu hususun taraflarca kararlaştırılması ,poliçeye yazılması ve nihayet pirimin ödenmesi şarttır.
Kasko Sigorta Sözleşmesi ve Sigortacının Sorumluluğu
Kasko sigorta poliçesinin düzenlenmesi diğer mal sigortalarında da olduğu gibi sigorta sözleşmesinin bir geçerlilik koşulu değil sadece bir ispat şartıdır. Kasko sigortası ile sigorta ettirenin bizzat uğradığı zararlar sigortaca güvence altına alınmıştır.
Kasko sigorta sözleşmesi,mal sigortası hükümlerine tabi bulunduğundan sözleşmenin kurulması ile sigortacının sorumluluğunun başlamasının ayrı kurallara tabi bulunduğu gözden kaçırılmamalıdır .  Zira taraflar arsında sigorta sözleşmesi kurulmuş olsa bile sigorta ettiren TTK. nın 1294 üncü  maddesinde belirlenen prim borcunun tamamını ve yahut ilk taksitini ödemedikçe aynı yasanın 1282 ve 1295/3 üncü maddeleri hükmü gereğince sigortacının sorumluluğunun başlaması mümkün değildir.
Kasko sigortasının başlangıcı ve bitişi taraflar arasında aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye sınırları içinde Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00 de başlar ve bitim günü aynı saatte sona erer. Ancak riziko gerçekleştikten sonra yapılan sigorta sözleşmesi ile riziko sigorta kapsamına alınması TTK. nun 1279 uncu maddesi hükmü gereğince hükümsüz hale gelir. Yani bu hususun aksinin taraflarca kararlaştırılması ve kabulü mümkün değildir.
Kasko Sigortasında İhbar Yükümlülüğü
A-      Sözleşmenin kurulması aşamasında ihbar yükümlülüğü
Genel şartlarda yapılan düzenlemeye göre sigorta ettirenin sözleşmenin kuruluş aşamasında ki beyanı gerçeğe aykırı veya eksik ise ,bu hususun sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarda yapmasını gerektirdiği hallerde sigortacıya durumu öğrenmesinden itibaren bir ay bir ay içersinde sözleşmeden cayma veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak aynı süre içinde prim farkı isteme hakkı tanınmıştır. Prim farkın sigorta ettirence kabul edilmemesi halinde sözleşmeden cayılmış sayılır.
Gerçeğe aykırı bildirim sigorta ettirenin kastına dayalı ise ,riziko gerçekleşmiş olsa bile sigortacı sözleşmeden cayabilir. ve prime hak kazanır.
B- Sözleşmenin devamı sırasında ihbar yükümlülüğü
TTK.nın 1291 inci maddesindeki bu yükümlülüğü düzenleyen poliçe genel şartlarına göre ,sözleşmesinin kurulmasından sonra sigorta konusu aracın teklifnamede ,teklifname yoksa poliçe ve eklerinde belirtilen hali ve kullanılış tarzı sigortacının muvafakati olmadan değiştirildiği takdirde bu durumun sekiz gün içinde sigortacıya bildirilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.
Mevcut değişikliğin sigortacının durumunu ağırlaştırması halinde sigortacıya sözleşmeyi fesih veya prim farkı talep hakkı tanımıştır. Sigortacı sekiz gün içinde bu haklarını  kullanmamış ise fesih veya prim farkı talep hakkı düşer.
C- Rizikonun  gerçekleşmesi halinde ihbar yükümlülüğü
TTK. nun 1292 inci maddesi dayalı olarak düzenlenen poliçe genel şartlarına göre ,sigorta ettiren rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Şayet riziko sigorta ettirilenin çalınması ise sigorta ettirenin durumu derhal yetkili makamlara bildirme yükümlülüğü  de getirilmiştir.
Bu beş günlük süre hak düşürücü süre değildir.
Kasko Sigortasında Teminat Dışı Kalan Haller
a- Aksine sözleşme yoksa teminat dışı bırakılan haller
Türkiye sınırları dışında meydana gelen zararlar,grev lokavt ,kargaşalık ile toplumsal hareketleri ve bunları önlemek ve etkilerini azaltmak üzere yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucu oluşan zararlar terörist eylemler ve bunlardan doğan sabotajlar nedeniyle oluşan zararlar ,deprem ve yanardağ püskürtmesi sonucu oluşan zararlar ,sel ve su baskını sonucu oluşan zararlar ,sigara ve benzeri maddelerin etkisi ile meydana gelen zararlar ,yetkisiz kişilere yaptırılan çektirme sebebiyle araçta oluşan hasarlar ,izinli olarak patlayıcı ve yakıcı maddelerin taşınmasından kaynaklanan zararlar,taşıtın iddea ve yarışmalara katılması sonucu veya bunlara hazırlık çalışmaları sebebiyle oluşacak zararlar ,kullanım ve gelir kaybından oluşan zararlar  poliçede aksi kararlaştırılmamışsa sigorta güvencesi dışında tutulmuşlardır. Yukarıda sayılan rizikolar sözleşmeye özel hüküm konulmak ve gerekli prim farkı ödenmek suretiyle sigorta güvencesi altına alınabilir.
b- Teminat dışı kalan haller
aa- Harp,istila,ihtilal, isyan,ayaklanma vd. haller
bb-Nükleer kaynaklı nedenler
cc-Kamu otoritesi kaynaklı nedenler
dd- Aracın sürücü belgesiz kimse tarafından sürülmesi
ee-Aracın uyuşturucu maddeler ile yasaca yasaklanmış oranda içki almış kimseler
tarafından sürülmesi
ff-Taşıtın sigortalı veya eylemlerinden sorumlu olduğu kimseler veya birlikte yaşadığı
kişiler tarafından kaçırılması veya çalınması nedeniyle meydana gelen zararlar
gg-Araçtaki bozukluk ,bakımsızlık halleri
hh-Taşıtın mekanik elektrik veya elektronik donanımında kendiliğinden oluşan
hasarlar
ıı-Taşıtın taşınması sırasında oluşan hasarlar
jj-İstiap haddinden fazla yük ve yolcu alma halleri
Kasko Sigortasında Zarar Giderim
Bir mal sigortası şekli olan kasko sigortasında rizikonun gerçekleşmesiyle ortaya çıkan hasar ve ziyadan kaynaklanan zararın giderilmesinde mal sigortalarında uygulanan ilkeler bu sigortada da aynen geçerlidir.
Kasko sigortası ile ilke olarak sigorta konusu yapılan aracın kendisinde oluşan ziya ve hasarlar sigorta güvencesi altına alınır.
A-Rizikonun gerçekleşmesi halinde tarafların yükümlülükleri
aa-Sigorta ettirenin yükümlülükleri
Rizikonun gerçekleşmesi halinde sigorta ettiren 5 gün içersinde bu hususu sigortacıya bildirme yükümlülüğü vardır. Bunun dışında yükümlülükleri gerekli koruma ve kurtarma önlemleri alma ,çalınma halinde yetkili makamlara başvurma ,sigortacıya rücu hakkı verecek bilgi ve belgeleri temin etme ve sigortacıya verme ,kaza ile ilgili bilgi ve belgeleri yetkili makamlara tespit ettirme gibi yükümlülükleri vardır.

  1. Serkan