T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/16065
K. 2006/20340
T. 10.7.2006
• İŞE İADE TALEBİ ( Davacının İşinin ve İşyerinin Haksız Olarak Değiştirilmesi Nedeni İle Belediye Başkan ve Vekillerine Hakaret Etmesi – Feshin Haksız Olmasına Rağmen İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenin Varlığından Davanın Reddi Gereği )
• İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİSİ ( İşyeri Değişikliğini 2821 Sayılı Sendikalar Kanununun 30/Son Maddesi Uyarınca Kabul Etmemesi Yerinde Olduğu )
• GEÇERLİ NEDENLE FESİH ( Davacının İşinin ve İşyerinin Haksız Olarak Değiştirilmesi Nedeni İle Belediye Başkan ve Vekillerine Hakaret Etmesi – Feshin Haksız Olmasına Rağmen İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenin Varlığından İşe İade Davasının Reddi Gereği )
• İŞÇİNİN RIZASI OLMADAN İŞYERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ ( Davacının Belediye Başkan ve Vekillerine Hakaret Etmesi – Feshin Haksız Olmasına Rağmen İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenin Varlığından İşe İade Davasının Reddi Gereği )
• İŞYERİ DEĞİŞİKLİĞİNE YASADIŞI KARŞI KOYMA ( Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Bir Davranış Olduğu – İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenin Varlığından İşe İade Davasının Reddi Gereği )
• İŞÇİNİN DAVRANIŞININ GEÇERLİ NEDENLE FESİH SEBEBİ OLMASI ( Davacının İşinin ve İşyerinin Haksız Olarak Değiştirilmesi Nedeni İle Belediye Başkan ve Vekillerine Hakaret Etmesi )
4857/m.18, 21, 25
2821/m.30
ÖZET : Dava, işe iade talebine ilişkindir. İşyeri sendika temsilcisinin işyeri değişikliğini 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 30/son maddesi uyarınca kabul etmemesi yerindedir. Ancak bu yöndeki yasal hakkını kullanırken, yasal uygulama içinde olması gerekir. Bir başka anlatımla, buna karşı çıkarken, yasal olamayan davranışlarda bulunulmaması gerekir. Somut uyuşmazlıkta, işyeri sendika temsilcisinin işinin ve işyerinin haksız olarak değiştirilmesi nedeni ile, Belediye Başkan ve vekillerine hakaret etmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan bir davranıştır. Toplu iş sözleşmesinde bu davranışa karşılık yevmiye kesme cezası öngörülmesi iş sözleşmesinin feshini haksız hale getirir, ancak geçerli neden olmasını ortadan kaldırmaz. Davacının bu davranışı işyerinde olumsuzluklara neden olmuştur. Davranışlarından kaynaklanan geçerli neden vardır. Davanın reddi gerekir.
DAVA : Davacı, işyerinde sendika iş temsilcisi olan sendika üyesi M. B.’in, sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine, işe iade tarihine kadar ücret ve diğer haklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı sendika işyerinde sendika iş temsilcisi olan sendika üyesi M. B.’in, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine, işe iade tarihine kadar ücret ve diğer haklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili, davacının iş sözleşmesinin Disiplin Kurulu kararı ve hakkında tutulan tutanaklar nedeni ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/11. b maddesi uyarınca haklı nedenle feshedildiğini savunmuştur.
Mahkemece, davacı işçinin işyerinde sendika işyeri temsilcisi olarak fen işlerinde çalıştırıldığı, davalı işverenin önce gece bekçiliği görevi verdiği, daha sonra da davacıyı temizlik işlerine vererek çöp toplanmasını istediği, bu atamanın Sendikalar Kanunu’nun 30. maddesindeki işyeri sendika temsilcilerinin güvencesine aykırı olduğu, işinin ve işyerinin değiştirilemeyeceği, davacının tutanaklar ile davalı Belediye Başkan ve vekillerine hakaret ettiği anlaşılmış ise de, bunun haksız yere işinin ve işyerinin değiştirilmesinden kaynaklandığı, Toplu İş Sözleşmesi ile bu eyleme karşılık yevmiye kesme cezası öngörüldüğü, davacının işten çıkarılmasının yerinde olmadığı gerekçesi ile, davalı işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacı işyeri temsilcisi M. B.’ın işe iadesine, işten çıkartılma tarihinden işe iade tarihi arasında kalan ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 30. maddesinde, işyeri sendika temsilcilerinin teminat düzenlenmiş ve 1. fıkrasında temsilcinin iş sözleşmesinin feshin de 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerinin uygulanacağı, 2. fıkrasında temsilcilik faaliyetleri nedeni ile feshedilmesi halinde işe başlatmama tazminatının bir yıldan az olamayacağı ve 3. fıkrasında da yazılı muvafakati olmadan işyeri ve işinin değiştirilemeyeceği kuralına yer verilmiştir. O halde işçi işyeri sendika temsilcisi olsa bile, iş sözleşmesinin feshinde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18-19-20 ve 21. maddelerinin uygulanması gerekir.
İşçinin yeterliliği ve davranışlarından kaynaklanan sebepler ancak işyerinde olumsuzluklara yol açması halinde geçerli fesih nedeni yapılabilir. İşçinin belirtilen ve etik sayılamayacak davranışı, işyerindeki üretimi ve iş ilişkisi sürecini olumsuz etkilemiyorsa geçerli fesih konusu yapılamaz.
Bu nedenler 4857 sayılı yasanın 25. maddesinde sayılan haklı fesih nedenleri olabileceği gibi, bu kapsamda olmasa da geçerli fesih sayılacak nedenlerdir. Haklı fesih nedenlerine yakın olmamakla birlikte, işçinin iş sözleşmesine aykırı bir takım davranışları, geçerli fesih için kabul edilebilir nedenlerdir.
Dosya içeriğine göre, işyeri sendika temsilcisi olan işçinin işinin ve işyerinin muvafakati olmadan değiştirildiği ve temsilcinin bu görev yerine gitmediği, hakkında bu nedenle tutanak tutulduğu anlaşılmaktadır. Bu tutanaklar nedeni ile temsilcisinin iş sözleşmesinin haklı ve geçerli nedene dayanmadığı sabittir. Bu yöndeki değerlendirme yerindedir. Ancak davacı işyeri ve işin değiştirilmesi ve göreve gitmeme ile ilgili hakkında tutanaklar tutulduğu sırada, davalı Belediye Başkanlığı temsilcisi hakkında hakaret niteliğinde sözler söylediği anlaşılmaktadır. İşyeri sendika temsilcisinin işyeri değişikliğini 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 30/son maddesi uyarınca kabul etmemesi yerindedir. Ancak bu yöndeki yasal hakkını kullanırken, yasal uygulama içinde olması gerekir. Bir başka anlatımla, buna karşı çıkarken, yasal olamayan davranışlarda bulunulmaması gerekir. Somut uyuşmazlıkta, işyeri sendika temsilcisinin işinin ve işyerinin haksız olarak değiştirilmesi nedeni ile, Belediye Başkan ve vekillerine hakaret etmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan bir davranıştır. Toplu iş sözleşmesinde bu davranışa karşılık yevmiye kesme cezası öngörülmesi iş sözleşmesinin feshini haksız hale getirir, ancak geçerli neden olmasını ortadan kaldırmaz. Davacının bu davranışı işyerinde olumsuzluklara neden olmuştur.
Davranışlarından kaynaklanan geçerli neden vardır. Davanın reddi gerekir.
Kabule göre, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer hakların tahsiline karar verilmesi gerekirken, işten çıkartılma tarihinden işe iade tarihi arasında kalan ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsiline karar verilmesi de hatalıdır. Diğer taraftan, karar başlığında davacı olarak üye bulunan Sendika’nın gösterilmesi yanlış ise de, işyeri sendika temsilcisinin dosya içerisinde yetki belgesi bulunduğundan ayrıca bozma nedeni yapılmamıştır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
SONUÇ : Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1- Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2- Davanın REDDİNE,
3- Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
4- Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 20 YTL. yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5- Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 400-YTL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6- Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, kesin olarak, 10.07.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi