Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir (TMK. m: 174/1). Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir (TMK. m: 174/11).İstenecek tazminat maddi ve manevi olmak üzere iki türlüdür:
Maddi tazminat istemenin şartları şunlardır:
Tazminat isteyen taraf kusursuz ya da daha az kusurlu olmalıdır. Davalı taraf kusurlu olmalıdır. Davalı taraf boşanmaya kendi kusuruyla sebep olmuşsa, onun aleyhine tazminata hükmedilemez. Tazminat isteyen tarafın mevcut veya beklenen bar 1 menfaati boşanma sebebiyle zedelenmiş olmalıdır.
Manevi tazminat istemenin şartları şunlardır:
Davalı taraf kusurlu olmalıdır. Kusurun ağır olması şart değildir. Tazminat isteyen tarafın kişilik hakkı zedelenmiş olmalıdır.Kişilik hakkının zedelenmiş olup olmadığı, boşanmaya sebep olan olayın mahiyetine ve istemde bulunan tarafın duyduğu elem ve üzüntünün derecesine göre tayin edilir.
Zamanaşımı :
Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden 1 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Tmk madde 178 Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir (TMK. m: 177). Dava Aile Mahkemesinde açılır.
Dava nerede açılır?
Dava nasıl görülür?
Nüfus kaydı getirtilir. Davayı ispat etmek için sürülen belgeler incelenir. Kusur araştırılır. Tarafların mali ve sosyal durumları araştırılır. Bilirkişi mütalaası alınır. Manevi tazminat olarak mutlaka belli bir paraya hükmedilir (TMK.m: 174/H)
Tazminat Ve Nafakanın Ödenme Şekli :
Bu konu TMK. m: 176′da şöyle düzenlenmiştir: Maddi tazminat ve yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir. Manevi tazminatın irat biçiminde ödenmesine karar verilemez. İrat biçiminde ödenmesine karar verilen maddi tazminat veya nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesiyada taraflardan birinin ölümü halinde kendiliğinden kalkar; alacaklı tarafın evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi halinde mahkeme kararıyla kaldırılır. Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde iradın artırılması veya azaltılmasına karar verilebilir. Hakim, istem halinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen maddi tazminat veya nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.
Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.Boşanma davasında maddi tazminata hükmedilebilmesi için bu yönde bir talebin olması gerekir. Tazminat miktarının Borçlar Kanunu 83.maddesine göre Türk Lirası olarak talep edilmesi lazımdır. Taraflardan birinin maddi ve manevi tazminat miktarını ayırmadan toplu olarak tazminat talebinde bulunması halinde, isteminin ne kadarının maddi ne kadarının manevi olduğu açıklattırılır. avukat
TMK’nın 174/1.maddesinde düzenlenen maddi tazminat boşanmanın fer’isi niteliğindedir. Evlenmenin boşanma dışında başka bir sebeple sona ermesi halinde bu madde hükmü uyarınca maddi tazminata hükmedilmesi söz konusu olmaz.
Maddi tazminat talebinin boşanma davasının ferisi niteliğinde olması nedeniyle boşanma davası reddedildiğinde maddi tazminat talebi hakkında bir karar verilmesi gerekmemesine karşın; boşanma hükmünün verilmesi halinde maddi tazminat talebi hakkında olumlu veya olumsuz mutlaka bir karar verilmelidir.
Maddi tazminatın miktar itibariyle zenginleşmeye yol açmayacak düzeyde saptanması gerekir. Hakim tazminat miktarını belirlerken kusurun ağırlığını, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını, çalışma koşullarını göz önünde bulundurur.Yargıtay uygulamalarına göre tazminat miktarı TMK’nın 4.maddesindeki hakkaniyet ilkesi ile Borçlar Kanunu’nun 44 ve 49.maddeleri bir arada değerlendirilerek takdir edilir.
Maddi tazminat kısmi olarak istenemez. Dava dilekçesinde fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak talepte bulunulamaz.
Maddi tazminata esas alınabilecek ve boşanma yüzünden haleldar olduğu ileri sürülen menfaatler toplumun genel yapısı, ülke ve hayatın olağan akışına göre hakim tarafından belirlenir. Beklenen yararlar, henüz doğmamış fakat evlilik birliği devam etse idi büyük olasılıkla doğacağı düşünülen olası çıkarlardır. İleride doğabilecek mirasçılık hakkı, yaşam standardının kaybedilmesi, eşin maddi desteğinin yitirilmesi, eşin sosyal güvenlik hakkının kaybedilmesi gibi durumlar maddi tazminat taleplerine dayanak oluşturur.